طوسی: تفاوت نگاه حاتمی کیا با ملاقلی پور در شیوه اعتراض است - اردکان خبر

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، چهارمین جلسه از سلسله نشست های سینمای پرتره بنیاد سینمایی فارابی با همکاری دانشگاه سوره به آنالیز سیر اندیشه رسول ملاقلی پور و نمایش و تحلیل قارچ سمی اختصاص داشت که سه شنبه 9 شهریورماه با سخنرانی جواد طوسی و دبیری امیررضا نوری پرتو در ساختمان شماره سه بنیاد سینمایی فارابی برگزار گردید.

طوسی در ابتدای این نشست درباره سینمای رسول ملاقلی پور گفت: دو فیلمساز از نظر گستره نگاه مرتبط با عدالت اجتماعی که از پایگاه طبقاتی آن ها برمی آید، به یکدیگر شباهت دارند که ابراهیم حاتمی کیا و رسول ملاقلی پور هستند، بعلاوه هر دو مراحل اولیه و تکوینی فیلمسازی را در ارتباطی خودجوش و بی واسطه با محیط جبهه و جنگ تجربه نموده اند. البته حاتمی کیا در ادامه کارش سعی می نماید مبانی تئوری و آکادمیک را هم زمان با زمینه مطالعاتی ادامه دهد اما رسول ملاقلی پور در اواخر دوران حیاتش براساس غریضه حسی اش عمل می نماید.

او درباره نگاه عدالت خواهانه این فیلمسازان شرح داد: فیلم از کرخه تا راین در آثار ابراهیم حاتمی کیا نمود اولیه عدالت خواهی است و نمود بیرونی اش را در شرایط حساس تاریخی در فیلم آژانس شیشه ای می بینیم و تداوم آن در فیلم های موج مرده، به نام پدر و ارتفاع پست مشاهده می گردد، آخرین نقطه این عدالت خواهی در فیلم خروج نمایان می نماید. تفاوت نگاه ابراهیم حاتمی کیا با رسول ملاقلی پور در اعتراض است، اعتراض در نگاه ملاقلی پور بیشتر حسی و غریضی است، وقتی که پا به عرصه های ملتهب سیاسی و اجتماعی می گذارد حالتی آنارشیستی پیدا می نماید درصورتی که حاتمی کیا سعی دارد در این باره کنترل شده عمل کند.

این منتقد درباره فیلم قارچ سمی ادامه داد: رسول ملاقلی پور وقتی که محیط و فضا را خوب بشناسد، تداخل بین تخیل، رویا و واقعیت، تعادل لازم را دارد که این نکته در فیلم های هیوا و سفر به چزابه نیز دیده می گردد. البته وقتی فیلم وارد محیط شهری می گردد و تقابلی میان پایگاه های اجتماعی ایجاد می گردد، مساله از نظر فقدان نگاه جامعه شناختی کمی دچار مشکل می گردد. در فیلم قارچ سمی آغاز ورود مخاطب به جهانی سوررئال فیلم، پیش درآمدی منطق پذیر ندارد.

طوسی توضیح داد: چیزهایی که در فیلم قارچ سمی می تواند برای من از اهمیت و مبنای اولیه برخوردار باشد، تداوم نگاه عدلت خواهانه و جایگاه آن نگاه و گستره آرمانی در جامعه بعد از جنگ است که آدم ها منزوی تر شده اند و محلی از اعراب ندارند. حتی پیش بینی و آینده نگری ای که رسول ملاقلی پور نسبت به مفاسد مالی در فیلم دارد، حائز اهمیت هستند که نشان دهنده شاخک های تیز فیلمسازی است که می خواهد برخلاف فیلمسازان آرمان گرای هم نسل خود که رونوشتی برای زمانه شده اند، رفتار کند به همین علت سعی دارد که دیدگاه اعتقادی خود را زمزمه کند و محتاطانه رفتار کردن را کنار بگذارد، این که این نگاه چقدر می تواند ظرفیت خود را در جامعه پیدا کند، علامت سوالی برای ما باقی خواهد گذاشت.

او در بخش دیگری از صحبت هایش درباره جایگاه قارچ سمی در سینمای اعتراضی بعد از انقلاب اسلامی بیان نمود: رسول ملاقلی پور یکی از صادق ترین فیلمسازانی است که بلافاصله بعد از سرانجام جنگ در مواجهه با آدم هایی را که زمینه انطباق با پایگاه اجتماعی داشتند، روبه رو می گردد و در فیلم هایی مثل مجنون، پناهنده و قارچ سمی به آن ها می پردازد. به طور کلی تکلیف فیلمساز با جهان، طرز فکر و جهانی خودش معین است و آن را در شخصیت های فیلم نمایان می نماید.

این سخنران در پاسخ به این پرسش که چرا منتقدان نو فیلم های رسول ملاقلی پور را خشن می دانند، توضیح داد: در فیلم قارچ سمی شاهد تک گویی های شخصیت سلیمان، پرخاشگری و عصیان او هستیم که بخشی در جهت نشانه نشناسی فردی شخصیتی اوست و بخشی در خدمت لحن و بیان معترضانه اجتماعی است که منافاتی با جامعه در حال گذار ما نخواهد داشت. در حال حاضر مساله و مقوله آرمان و مبانی ارزشی و عرفی دارد به بایگانی تاریخ ملحق می گردد و بعضی به آن پوزخند می زنند.

طوسی در سرانجام اعلام نمود: قارچ سمی می تواند حدیث نفس رسول ملاقلی پور باشد یعنی از نظری می تواند شناسنامه انسان آرمان خواهی باشد که در زندگی شخصی خودش هم عشق را خیلی توامان تجربه ننموده است. او یکی از صادق ترین افرادی بود که در زندگی دیدم و نسبت به هرچیزی که برنمی تابید، واکنش نشان می داد، جایش در زندگی ما واقعا خالی ست.