بیرون زدگی و فتق دیسک کمر - اردکان خبر

به گزارش خبرنگاران به نقل از drkamar ، هر دیسکی در ستون فقرات می تواند دچار بیرون زدگی گردد. با این حال، بیشتر بیرون زدگی های دیسک در ناحیه پایین کمر (ستون فقرات کمری) رخ می دهند. اندازه بیرون زدگی می تواند متفاوت باشد. به طور معمول، هر چه بیرون زدگی بیشتر، احتمالا علائم شدیدتر خواهند بود.

ساختار ستون فقرات

ستون فقرات از تعداد زیادی استخوان به نام مهره تشکیل شده است. هر استخوان (مهره) تقریبا شبیه به یک سیلندر مسطح است و بین هر دو مهره یک دیسک قرار گرفته است. دیسک ها از مواد لاستیک مانند محکمی ساخته شده اند که باعث می شوند ستون فقرات بسیار انعطاف پذیر باشد. همه دیسک ها شبیه هم هستند - و از یک بخش بیرونی فیبری محکم و یک بخش نرم ژله مانند در مرکز به نام هسته مرکزی تشکیل شده اند.

نخاع شامل عصب هایی است که از مغز خارج می شوند. نخاع توسط ستون فقرات محافظت می گردد. اعصاب نخاعی از بین مهره ها خارج می شوند تا پیغام های عصبی را بین مغز و بخش های مختلف بدن رد و بدل نمایند.

رباط هایی قوی، به مهره ها متصل هستند. این رباط ها باعث محافظت بیشتر از ستون فقرات شده و قدرت بیشتری به آن می دهند. عضلات مختلفی نیز در اطراف ستون مهره ها قرار گرفته اند و به قسمت های مختلف ستون فقرات متصل شده اند.

چه چیزی باعث فتق دیسک می گردد؟

به نقل از متخصصین کلینیک درد امید دقیقا معین نیست که چرا برخی افراد دچار فتق دیسک می شوند و برخی دیگر نه، حتی زمانی که هر دو گروه یک کار مشابه را انجام داده و یا یک نوع شیء را بلند می نمایند. به نظر می رسد ممکن است در برخی افراد قسمت بیرونی دیسکی که دچار بیرون زدگی شده ضعیف تر باشد. چیزهای مختلفی ممکن است باعث خروج بخش نرم درونی دیسک از قسمت های ضعیف بخش خارجی دیسک گردد. به عنوان مثال، عطسه کردن، خم شدن های نامتعارف یا بلند کردن اشیاء سنگین به نحوی غیر عادی، ممکن است باعث فشار بیشتری روی دیسک گردد. در افراد مبتلا به ضعف دیسک، همین کارها ممکن است باعث فتق دیسک شوند.

عواملی که ممکن است باعث ایجاد فتق دیسک شوند، عبارتند از:

مشاغلی که به دفعات مستلزم بلند کردن اشیاء باشد.

شغل هایی که مستلزم نشستن های طولانی مدت است (به خصوص رانندگی).

ورز ش هایی که شامل بلند کردن وزنه باشند (وزنه برداری، و غیره).

سیگار کشیدن.

اضافه وزن (چاقی).

افزایش سن (احتمال ضعیف شدن دیسک زمانی که سن افراد بالاتر می رود بیشتر است).

علائم فتق دیسک

کمر درد

کمردردی که اغلب شدید است و معمولا به طور ناگهانی ایجاد می گردد. درد معمولا با دراز کشیدن کم می گردد و اگر پشت خود را حرکت داده یا سرفه یا عطسه کنید، اغلب بدتر می گردد.

درد ریشه عصب (معمولا سیاتیک)

درد ریشه عصب دردی است که در اثر تحت فشار قرار دریافت و یا تحریک ریشه عصبی که از طناب نخاعی خارج شده به واسطه فتق دیسک یا التهاب ناشی از آن ایجاد شده است. اگرچه مشکل در کمر ایجاد شده ، اما علاوه بر کمر ، بیمار درد را در هر نقطه ای در طول راستا عصب احساس خواهد نمود. بنابراین، ممکن است فرد در زیر زانو یا ساق پا یا پایین پای خود نیز درد داشته باشد. شدت درد ریشه عصب از خفیف تا شدید متغیر است، اما اغلب بدتر از کمر درد است. افراد اغلب درد ریشه عصب را با اصطلاحات سوزش و ذق ذق کردن توصیف می نمایند. عصب سیاتیک عصبی است که در اثر فتق دیسک دچار عارضه می گردد. اصطلاح سیاتیک به معنای درد عصب سیاتیک است. عصب سیاتیک یک عصب عظیم است که از چندین عصب کوچکتر ساخته شده که از نخاع در پایین کمر خارج می گردد. این عصب از عمق باسن عبور نموده و از پشت پا تا قوزک پایین می رود. عصب سیاتیک در هر دو پا وجود دارد.

سایر علائم درد ریشه عصب

ناراحتی یا تحت فشار قرار دریافت اعصاب مجاور ستون فقرات ممکن است باعث احساس سوزن و سوزن شدن، بی حسی یا ضعف در بخشی از باسن ، ران و ساق پا یا پاها گردد. محل دقیق و نوع علائم بستگی به این دارد که کدام عصب درگیر شده باشد.

سندرم دم اسب - مسئله ای نادر، اما اضطراری

سندرم یا نشانگان دم اسب یک مشکل ریشه عصب خاص و جدی است که می تواند در اثر فتق دیسک ایجاد گردد. این اختلالی نادر است که در آن اعصاب پایین ترین قسمت نخاع تحت فشار قرار می گیرند. از جمله علائم این سندروم علاوه بر کمردرد عبارتند از:

مسائل عملکرد روده و مثانه (معمولا ناتوانی در دفع ادرار).

بی حسی و کرختی ناحیه زینی (محدوده کفل ها، ناحیه پرینیوم و سطوح داخلی ران ها) در اطراف معقد.

ضعف یک یا هر دو پا.

سندرم دم اسبی احتیاج به درمان فوری دارد تا فشار وارده بر اعصاب مثانه و روده را رفع نموده و از تبدیل آن به یک اسیب دیدگی دائمی جلوگیری گردد. اگر این علائم را دارید، ضروری است فورا به پزشک مراجعه کنید.

برخی افراد هیچ نشانه ای ندارند

مطالعات پژوهشی که در آن ها برای افراد زیادی تصویربرداری های معمول اجرا شده نشان می دهند که برخی افراد دچار فتق دیسک هستند بدون این که هیچ علامتی داشته باشند. تصور می گردد که علائم عمدتا در صورتی رخ می دهند که فتق دیسک باعث فشار روی عصب و یا تحریک آن گردد. این مساله در همه موارد اتفاق نمی افتد. در برخی موارد ممکن است بیرون زدگی کوچک بوده و یا از عصب دور باشد و به همین دلیل علائمی ایجاد نکند یا علائم بسیار جزئی باشند.

فرایند فتق دیسک چگونه است؟

در بیشتر موارد، علائم طی چند هفته رو به بهبود می فرایند. مطالعات اجرا شده بر اساس تصاویربرداری های ام آر آی مکرر نشان داده است که در اغلب موارد، بخش بیرون زده دیسک به مرور زمان کوچک می گردد. بعد از آن علائم کاهش یافته و در بیشتر موارد به طور کامل از بین می رود. از هر 100 نفر حدود 50 نفر طی 10 روز و 75 نفر پس از چهار هفته بهبود می یابند. تنها در حدود 2 نفر از هر صد نفری که دچار فتق دیسک شده اند پس از 12 هفته درد هنوز آنقدر درد دارند که در نهایت مجبور به جراحی می شوند.

آیا برای فتق دیسک احتیاجی به آزمایش یا تصویربرداری هست ؟

معمولا پزشک بر اساس علائم و با معاینه افراد قادر به تشخیص فتق دیسک می باشد. (فتق دیسک شایع ترین علت کمر درد ناگهانی با علائم مسائل ریشه عصب است.) در اغلب موارد، احتیاج به هیچ آزمایشی نیست، زیرا علائم اغلب در عرض چند هفته تسکین می یابند.

اگر علائم همچنان ادامه داشته باشند، ممکن است پزشک توصیه کند آزمایش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس انجام گردد. به طور خاص، آم آر آی می تواند محل و اندازه دیسک فتق دیسک را نشان دهد. این اطلاعات در صورت احتیاج به جراحی ضروری است.

گفتنی است که، همانطور که در بالا شرح داده شد، برخی افراد بدون این که هیچ علامتی داشته باشند ممکن است به فتق دیسک مبتلا باشند . بنابراین بسیار مهم است که مطمئن شوید که هر فتق دیسکی که در عکس اشعه ایکس یا ام ار آی و امثال آن ها دیده می گردد با علائم شما مطابقت داشته باشد. عارضه درد پایین کمر بسیار رایج است و بنابراین ممکن است کسی که بر اساس اسکن ام آرآی خود فتق دیسک دارد کمر درد هم داشته باشد اما فتق دیسک عامل کمر درد او نباشد.

درمان های فتق دیسک

فعالیت های عادی خود را ادامه دهید

اگر دچار فتق شده اید، باید تا حد امکان به فعالیت های طبیعی خود ادامه دهید. اگر درد خیلی شدید باشد ممکن است این کار در ابتدا امکان پذیر نباشد. با این حال، به محض امکان، حرکت کردن را آغاز کنید و در اسرع وقت به فعالیت های عادی خود بازگردید. به عنوان یک قاعده، هیچ کاری انجام ندهید که باعث درد زیادی گردد. با این حال، وقتی کوشش می کنید تا فعال بمانید، مقداری ناراحتی طبیعی است، اما مضر نیست. این که هر روز یک هدف جدید برای خود تنظیم کنید ممکن است ایده خوبی باشد - برای مثال، یک روز قدم زدن در اطراف خانه ، یک روز پیاده رفتن تا یک مغازه در نزدیکی خانه و ...

در گذشته توصیه می شد فرد تا زمانی که درد کاهش یابد استراحت کند. در حال حاضر معین شده است که این عقیده درست نبود. اگر با وجود کمر درد به جای استراحت، فعالیت داشته باشید، احتمالا سریع تر بهبود یافته و کمتر محتمل است دچار کمر درد مزمن شوید. همچنین، می توانید در راحت ترین حالت و روی هر سطحی که بر ان احساس راحتی می کنید بخوابید. (مجددا در گذشته توصیه می شد که روی تشک های سفت بخوابید. اما شواهدی وجود ندارد که ثابت کند تشک سفت برای افراد مبتلا به کمر درد بهتر از انواع دیگر تشک است.)

دارو

اگر به داروهای مسکن احتیاج دارید، بهتر است آن ها را به طور منظم مصرف کنید. این کار بهتر از آن است که از مسکن فقط و فقط زمانی که درد بسیار شدید است، بهره ببرید. اگر مسکن ها را به طور منظم مصرف کنید، بیشتر محتمل است که بیشتر اوقات درد نداشته باشید، و باعث می گردد بتوانید ورزش و فعالیت کنید.

مسکن های ضد التهاب. برخی افراد معتقدند که این داروها تاثیری بهتر از استامینوفن دارند. از جمله این مسکن ها ایبوپروفن است که می توانید بر اساس تجویز پزشک و یا بدون احتیاج به نسخه از داروخانه خریداری کنید. انواع دیگر این داروها مانند دیکلوفناک یا ناپروکسن احتیاج به تجویز پزشک دارند. برخی از مبتلایان به آسم ، فشار خون بالا ، نارسایی کلیه یا نارسایی قلبی ممکن است نتوانند داروهای ضد التهاب را مصرف نمایند.

استامینوفن. استامینوفن اگر به طور مرتب و با دوز کامل مصرف گردد ، ممکن است به تنهایی برای کنترل درد کافی باشد اما مصرف آن در کنار مسکن های ضد التهاب نیز بی خطر است . دوز مصرف این دارو برای یک فرد عظیمسال ، 1000 میلی گرم (معمولاً دو قرص 500 میلی گرم) ، چهار بار در روز است.

داروهای مسکن قوی تر. در صورتی که استفاده از داروهای ضد التهاب مناسب نباشد یا به اندازه کافی موثر نباشند ، می توان از یک مسکن قوی تر مانند کدئین استفاده کرد. کدئین اغلب همراه با استامینوفن مصرف می گردد. یبوست از عوارض جانبی رایج کدئین است و در صورتی که باعث گردد شما فشار زیادی در هنگام دفع مدفوع به خود وارد کنید موجب بدتر شدن کمر درد خواهد شد. به همین دلیل برای جلوگیری از یبوست ، ضروری است اب زیاد بنوشید و غذاهایی با فیبر فراوان مصرف کنید.

داروهای شل نماینده عضله. اگر عضلات کمر دچار گرفتگی شدید شده و درد را بدتر نمایند ، گاهی اوقات ممکن است پزشک برای چند روز مصرف یک داروی شل نماینده عضلات مانند دیازپام را تجویز کند.

داروهای تسکین دردهای نوروپاتی. در صورتی که درد بیش از چند روز ادامه یابد ، اغلب داروهایی برای تسکین دردهای نوروپاتی مانند آمیتریپتیلین ، دولوکستین ، گاباپنتین یا پریگابالین تجویز می گردد. این داروها باید به طور مرتب مصرف شوند تا تاثیر داشته باشند.

ورزش

در صورت ابتلا به فتق دیسک انجام تمرینات ورزشی عمومی بسیار مهم است. این تمرینات با تقویت عضلات حمایت نماینده ستون فقرات می توانند به کاهش درد یاری نمایند. اگرچه معین نیست که آیا تمرینات ویژه ستون فقرات موثرتر از تمرینات تناسب اندام باشند یا نه ، اما یک فیزیوتراپیست می تواند به شما ورزش هایی که می توانند به بهبود وضعیتتان یاری نمایند را آموزش دهد.

ورزش نه تنها باعث کاهش درد فتق دیسک می گردد بلکه ممکن است احتمال وقوع دوباره آن را نیز کاهش دهد.

فیزیوتراپی

برخی از افراد برای درمان هایی که با دست انجام می گردد و یا سایر روش های درمانی به فیزیوتراپی مراجعه می نمایند. این مساله که آیا چنین درمان های فیزیکی برای همه افراد مبتلا به فتق دیسک مفید هست یا نه قابل بحث است اما به هر حال این درمان ها ممکن است تا حدودی تسکین کوتاه مدت برای افراد ایجاد نمایند. این درمان ها باید با ورزش منظم همراه باشند.

در جلسات فیزیوتراپی از روش های مختلفی مانند لیزرتراپی، شاک ویو، اوزون تراپی و ... برای کاهش درد بیمار و تسریع فرایند بهبودی استفاده می گردد.

تزریق اپیدورال

تزریق اپیدورال، تزریقی است که در کمر و معمولاً در ناحیه ای از کمر که عصب سیاتیک از ستون فقرات خارج می گردد، انجام می گیرد. این تزریق باید توسط یک متخصص انجام گردد. دارویی که تزریق می گردد حاوی نوعی بی حس نماینده موضعی و استروئید که یک ضد التهاب بسیار قوی است می باشد. دارو در اصل یک مسکن با اثری طولانی مدت است که می تواند آنقدر باعث تسکین درد گردد که بتوانید ورزش کردن را آغاز کنید یا آن را ادامه دهید.

جراحی

در برخی موارد ممکن است احتیاج با جراحی باشد. قاعده این است، که جراحی تنها در صورتی مد نظر قرار می گیرد که علائم بسیار شدید بوده و بعد از گذشت حداقل شش هفته از بین نرفته باشند. البته احتمال احتیاج به جراحی کم است، زیرا در 9 نفر از هر 10 نفری که مبتلا به فتق دیسک می شوند ، طی این مدت یا علائم کاملاً رفع شده اند و یا آنقدر بد نیستند که جراحی ضروری باشد.

هدف از جراحی ، برداشتن بخش بیرون زده دیسک و رفع فشار از روی اعصاب است. جراحی اغلب علائم را کاهش می دهد. با این حال ، در تمام موارد جواب نمی دهد. همچنین ، مثل هر جراحی دیگر ، خطراتی برای این جراحی هم وجود دارد. یک متخصص در خصوص جوانب مثبت و منفی جراحی و تکنیک های مختلف موجود در این زمینه با بیمار صحبت خواهد نمود.

معین نیست که بهتر است جراحی انجام گردد یا بهتر است فرد منتظر بماند تا ببیند علائم بهبود می یابند یا خیر. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که تاثیر جراحی در کوتاه مدت بیشتر است اما در طولانی مدت هیچ تفاوتی ایجاد نمی کند. به عنوان مثال ، افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند ، شش هفته بعد درد کمتری نسبت به افرادی که جراحی ننموده بودند، داشتند. با این حال ، پس از سه ماه هیچ تفاوتی در میزان درد یا تأثیر آن بر زندگی این دو گروه افراد وجود ندارد.

آیا می توان از عود کردن مجدد کمر درد جلوگیری کرد؟

شواهد نشان می دهد که بهترین راه برای جلوگیری از کمر درد کمر و فتق دیسک صرفاً فعالیت و ورزش منظم است. منظور از ورزش تمرینات تناسب اندام عمومی مانند پیاده روی ، دویدن ، شنا ، و غیره است. هیچ مدرک محکمی برای این مطلب وجود ندارد که تمرینات خاص تقویت نماینده عضلات کمر مفیدتر از تمرینات عمومی تناسب اندام و فعالیت داشتن باشند. همچنین عاقلانه است که حواسمان جمع کمر و پشتمان باشد. به عنوان مثال ، وقتی کمرتان در حالت پیچ خورده قرار گرفته است ، چیزی را بلند نکنید.