جایگزینی صندوق پروژه در توسعه چابهار در صورت کم کاری هند - اردکان خبر

به گزارش گروه مالی خبرنگاران، بندر چابهار به عنوان بندر اقیانوسی ایران با ظرفیت حدود 8.5 میلیون تن در فاز اول، با توجه به موقعیت جغرافیایی آن ظرفیت بسیار بالایی برای توسعه ترانزیت دارد.

در صورت تکمیل زیرساخت های حمل و نقلی ریلی و جاده ای بندر چابهار، کشور های همجوار نظیر افغانستان، پاکستان، عراق و ترکیه و کشور های آسیای میانه، برای حمل کالا های صادراتی و وارداتی خود، امکان استفاده بیشتر از ظرفیت این بندر منحصر به فرد را خواهند داشت.

بندر چابهار برای کشور ما نماد کامل اقتصاد مقاومتی است، احتیاج کشور های منطقه به استفاده از این بندر و درآمدزایی آن برای اقتصاد کشور در آینده، ظرفیت خوبی در اقتصاد جمهوری اسلامی ایران رقم خواهد شد.

شرایط توسعه بندر چابهار

در حال حاضر توسعه زیرساخت های بندر چابهار با استفاده از ظرفیت ها و منابع دولت و سازمان بنادر و دریانوردی در حال اجرا است، فاز یک این بندر با ظرفیت 8.5 میلیون تن در حال بهره برداری است و در فاز های بعدی ظرفیت این بندر تا 75 میلیون تن هم خواهد رسید.

از سوی دیگر در حوزه تجهیزات، با ورود هندی ها از 2 سال پیش، این بندر در حال تجهیز با انواع جرثقیل ها و تجهیزات بندری و ساحلی است.

مشارکت ایران، هند و افغانستان در بندر چابهار در قالب توافق اولیه رئیس جمهور کشورمان، اشرف غنی و نارندرا مودی نخست وزیر هند است که موجب شد بندر چابهار به صورت مشارکتی توسط ایران و هند اداره گردد، این پروژه از حدود 23 ماه پیش شروع شد.

شرکت هندی در فاز اول قرارداد سرمایه گذاری 85 میلیون دلاری در بندر چابهار دارد و پس از قرارداد موقت 2 ساله، وارد قرارداد 10 ساله اپراتوری می گردد.

فرصت سوزی چندین ساله هند در چابهار

به تازگی دفتر خدمات پژوهشی کنگره آمریکا طی گزارشی اعلام نموده است: در حالی که هند برای فعالیت های بازسازی در افغانستان از تحریم های ترامپ علیه ایران معاف بود، در چهار سال گذشته همه کار ها در بندر چابهار را متوقف کرد و فقط در اواخر سال 2020 فعالیت (در این بندر) را از سرگرفت.

باوجود معافیتی که به هند بابت بندر چابهار داده شد، اغلب تحلیل گران هندی به این نکته اشاره می کردند که پس از خروج رئیس جمهور سابق آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک در می 2018، ترس از تحریم های ثانویه علیه شرکت های هندی که درگیر تجارت با ایران هستند، همواره باقی مانده است.

طبق گزارش دفتر خدمات پژوهشی کنگره آمریکا کار (هندی ها) در بندر چابهار فقط در ابتدای سال 2021 پس از پیروزی جو بایدن، سرعت گرفته است؛ دهلی نو انتظار دارد، دولت بایدن به توافق هسته ای با ایران بازگردد، از این رو، میزان مبلغ اختصاص داده به بندر چابهار را از 6.9 میلیون دلار در سال گذشته به 13.5 میلیون دلار در سال 22-2021 افزایش داده و آن را دو برابر نموده است.

چین مایل است در کنار گوادر در چابهار هم سرمایه گذاری کند

بنابراین گزارش در تحلیل کم کاری هند در بندر چابهار، بعضی کارشناسان معتقد هستند هند در راستای متوقف نگه داشتن کریدور بندر چابهار وارد آن شده است تا مز ایای این کریدور ترانزیتی در رقابت با کریدور های رقیب، کمتر برای صاحبان کالا نمایان گردد.

علی ضیائی، کارشناس ترانزیت و اقتصاد حمل و نقل معتقد است می توان شرایطی فراهم کرد که چین به بندر چابهار برگردد، چون کشور چین قبلا تمایل به سرمایه گذاری در چابهار داشت.

وی پیش از این در این باره به فارس گفته بود: چین در گذشته بسیار علاقه مند بود در بندر چابهار سرمایه گذاری کند، اما متأسفانه ابتدا بی توجهی شد و سپس به پیشنهاد چین پشت پا زدیم و کار را به رقیب چین در منطقه و آن هم برای سرمایه بسیار ناچیزِ هند سپردیم.

به گفته ضیائی ما می توانیم مجدداً چین را به بندر چابهار برگردانیم و چین هم همچنان علاقه مند به حضور در چابهار است، البته چین سرمایه گذاری سنگینی در بندر گوادر انجام داده است که هم عرض بندر چابهار ما است، با این حال خود درخواست دارد هرچه زودتر ارتباط بین گوادر و چابهار به وسیله ایران برقرار گردد و این دو بندر با یکدیگر کار نمایند.

این کارشناس اقتصاد حمل و نقل معتقد است: قطعاً چین گزینه بهتری نسبت به هند است، ما می توانیم این کشور را در معادله چابهار وارد کنیم تا بندر چابهار هم در معادله یک کمربند - راه قرار گیرد ضمن آنکه از نظر فناوری های بندرگاهی بتوانیم ارتقا پیدا کنیم و بنادر ما به بنادر نسل سوم و چهارم ارتقا یابد که تقریباً لبه تکنولوژی بندرگاهی جهان است و به نظرم این بستر خوبی برای سرمایه گذاری چین است.

امکان جایگزینی صندوق پروژه در توسعه چابهار در صورت کم کاری هند

اما یکی دیگر از کارشناسان اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت در این باره نظری متفاوت دارد؛ محمدجواد شاهجویی، به سرمایه گذاری مردمی در بندر چابهار تأکید دارد.

وی در این باره به خبرنگار فارس می گوید: پیشنهاد ما در موضوع تجهیزات بندر چابهار و سرمایه گذاری هندی ها، حذف هند است.

وی با اشاره به تفاهمنامه راهبری 25 ساله ایران و چین، می گوید: البته حضور چین را هم در این بندر چندان مناسب نمی دانیم، ولی این موضوع جای بحث زیادی دارد که در این فرصت نمی گنجد و در آینده در این باره صحبت هایی خواهیم داشت.

وی تأکید کرد: بهترین سرمایه گذاری در بندر چابهار می تواند به وسیله صندوق پروژه اتفاق افتد.

برطرف مشکل کمبود اعتبارات دولتی با استفاده از روش صندوق پروژه

وی ادامه داد: کشور های جهان، با توجه به احتیاج قابل توجه اقتصاد به وجود زیرساخت های عمرانی و پرهزینه بودن آن، از سوی دیگر کمبو د اعتبارات دولتی، برنامه ریزی نموده اند بستر لازم برای ورود کم ریسک سرمایه های مردم به این حوزه فراهم نمایند ضمن آنکه با ارائه مشوق های جذاب، مردم را برای مشارکت مشارکت ترغیب نمایند.

وی تأکید کرد: صندوق های سرمایه گذاری پروژه محور، اگر صحیح و به موقع اجرا گردد، مسیری نو برای سرمایه گذاری مولد و پرسود برای مردم خواهد بود ضمن آنکه مشکل کمبود اعتبارات عمرانی دولت را کاهش می دهد و موجب خروج مردم از سرمایه گذاری در بازار های غیر مولد که با هدف حفظ ارزش سرمایه انجام می گردد، خواهد شد.

وی با اشاره به ملزومات شرکت های سرمایه گذاری پروژه محور تأکید کرد: در این بخش ضرورت دارد مردم در فرآیند سرمایه گذاری پروژه ها، به سهام واقعی پروژه دست پیدا نمایند تا به این واسطه سرمایه مردم در نوسانات مالی تغییری نکند؛ همچنین باید یک نهاد ضامن، کف سود در سررسید که قاعدتا نباید از سود سپرده های بانکی کمتر باشد را برای مردم و سهام داران تضمین کند، به علاوه سود عملیاتی پس از بهره برداری باید به سرمایه گذاران به عنوان شریک واقعی پروژه تعلق بگیرد تا مردم نیز طعم شیرین سرمایه گذاری در پروژه های کلان ملی را بچشند.