واکنش هیستامینی - اردکان خبر

نویسنده: حمید وثیق زاده انصاری

منبع: راسخون

هیستامین ترکیبی است آلی که به وسیله سیستم ایمنی بدن در طول یک واکنش حساسیتی آزاد می شود. واکنش هیستامین اشاره به علایم آلرژیکی دارد که به هنگام تحریک گیرنده های هیستامین در بدن به وجود آمده اند.

اصطلاح هیستامین به یک ترکیب آلی نیتروژن اشاره دارد که از کربوکسیل زداییِ اسید آمینه، هیستیدین مشتق شده است. هیستامین به وسیله ماست سلها mast cells و بازوفیلها در طول واکنشهای حساسیتی آزاد می شود. هیستامین می تواند بر نقاط مختلف بدن تاثیر گذارد و چندین گیرنده هیستامین در بدن ما وجود دارد. یک واکنش هیستامینی در نتیجه اثر هیستامین بر یک گیرنده خاص هیستامین ایجاد می شود. به طور کلی، هیستامین می تواند موجب پاسخ التهابی بدن با گشاد کردن عروق خونی شود. در نتیجه، نفوذ پذیری رگهای خونی افزایش یافته، که به نوبه خود اجازه می دهد تا مایع بیشتری وارد پوست شده و این خود باعث تورم می شود. گشاد شدن عروق خونی بعلاوه می تواند منجر به قرمزی پوست شود.

علل

واکنش آلرژیک اشاره به واکنش حساسیتی شدید سیستم ایمنی نسبت به بعضی از موادی که بالقوه بی ضرر می باشند و به آنها آلرژن گفته می شود، می باشد. بعضی آلرژن های متداول عبارتند از:

گرد و خاک

گرده

پرز حیوانات

کپک

کنه ها

گزش حشرات

نیش، به ویژه متعلق به زنبور عسل، زنبور، مور آتشین و زنبور سرخ

مصرف مواد غذایی خاصی هم می تواند واکنش های آلرژیک در بعضی افراد فراوری کند. بعضی از متداولترین حوزه های آلرژن های غذایی شامل:

بادام زمینی

گندم

محصولات لبنی

حلزون صدف دار

آجیل های درختی

تخم مرغ

سویا

علائم

یک سیستم ایمنی بسیار حساس چنین مواد بی ضرری را به اسم مهاجمان خارجی شناخته و سپس فراوری آنتی بادی ها را تحریک نموده تا آنها را نابود سازند. این به نوبه خود باعث آزاد سازی مواد شیمیایی مانند هیستامین، که مسئول تحریک پاسخ التهابی بدن است، می شود. رگهای خونی در طول یک واکنش حساسیتی گشاد شده به طوری که سلولهای سفید خون بتوانند به مهاجمان خارجی دسترسی داشته باشند. این واکنش می تواند با تحریک گیرنده های H1 و H2 چندین نشانه فراوری کند.

هنگامی که گیرنده های H1 را تحریک می کند، فرد می تواند انتظار علائمی همانند: جوشهای پوستی، کهیر، تورم، خارش همراه با سردرد و پاسخ های تنفسی را داشته باشد.

گیرنده های هیستامین H2 هم در سلول های مخاط معده موجود می باشند. هنگامی که هیستامین این گیرنده ها را تحریک می کند، فراوری اسید معده افزایش می یابد، که باعث تحریک مخاط دستگاه گوارش می شود.

واکنش خفیف با علائم آلرژی مانند حساسیت پوست، جوش پوستی، خارش و کهیر، تورم، خارش چشم و آب آمدن از چشم، آبریزش بینی و تورم حفره سینوس که منجر به احتقان بینی می شود، معین می شود.

هنگامی که هیستامین باعث انقباض عضلات صاف می شود، فرد ممکن است دچار اشکال در تنفس یا تنگی نفس به دلیل انسداد راه های هوایی شود. این ها علائم شناخته شده آسم هستند.

در موارد شدید، این واکنش می تواند به یک بیماری مهلک جانی یعنی آنافیلاکسی منجر شود. آنافیلاکسی یک واکنش سیستمیک است، که در آن راه های هوایی بیش از حد تنگ یا متورم شده، که می تواند باعث تنگی شدید نفس و خس خس سینه شود. دیگر علائم واکنش آنافیلاکتیک شامل سردرد، مسائل دستگاه گوارش مانند اسهال و استفراغ، همراه با سرگیجه، گیجی و افت ناگهانی فشار خون هستند.

درمان

یک واکنش هیستامینی با یاری داروهای آنتی هیستامین درمان می شود. این داروها با مسدود کردن گیرنده های هیستامین، اثرات هیستامین بر بدن را خنثی می نمایند. آنتی هیستامین ها عملکرد هیستامین ها را با مسدود کردن پیامهای فرستاده شده به وسیله آنها به گیرنده های هیستامین، مهار می نمایند. دو نوع آنتی هیستامین بنامهای، آنتاگونیست H1 (بلوک نماینده های گیرنده نوع 1 هیستامین) و آنتاگونیست H2 وجود دارد.

آنتاگونیست های:H1 اصطلاح آنتی هیستامین به طور معمول برای آنتی هیستامین های H1 استفاده می شود، که برای درمان علائم التهاب موضعی و آبریزش بینی یا احتقان بینی استفاده می شوند. بعضی از آنتاگونیست هایH1 متداول، دیفن هیدرامین، لوراتادین و ستیریزین هستند.

آنتاگونیست های :H2 اینها عمدتاً جهت کاهش فراوری اسید معده و برای درمان عوارضی مانند بیماری ریفلاکس معده به مری و زخم معده استفاده می شوند. بعضی از آنتاگونیست های H2 متداول عبارتند از: سایمتیدین، روکساتیدین، فاموتیدین، رانیتیدین و هماتیدین.

یک واکنش حساسیتی که فراوری علائم خفیف تا میانه می کند، می تواند به راحتی با داروهای آنتی هیستامین درمان شود. با این حال، انتشار میزان زیادی هیستامین در بدن می تواند منجر به آنافیلاکسی شده، که احتیاج به فوریتهای پزشکی به دلیل ماهیت خطرناک و تهدید جانی آن دارد. بنابراین، علائم هیستامین و یا واکنش های آلرژیک نباید نادیده گرفته شوند. این علائم باید فوراً به پزشک گزارش شوند تا از درمان فوری آنها اطمینان حاصل شود.

/ج

منبع: راسخون